Την Κυριακή 12 Ιουνίου 2016 πραγματοποιήθηκε σε πολύ καλή ατμόσφαιρα και με μεγάλη συμμετοχή κόσμου η συζήτηση για την «Οπιοφοβία» στο τελευταίο Αρχονταρίκι της περιόδου.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με τις μελωδίες αγαπημένων τραγουδιών από τη χορωδία Σπάτων «Η Μελωδική Κιβωτός» η οποία «ταξίδεψε» τους παραβρισκόμενους και ζέστανε την ατμόσφαιρα.
Στη συνέχεια η Υπεύθυνη Εκπαίδευσης και Έρευνας της «ΓΑΛΙΛΑΙΑΣ», Καθηγήτρια Νοσηλευτικής κα Έλσα Πατηράκη με τη συνδρομή της ιατρού της Μονάδας κας Ειρήνης Παναγιώτου και της νοσηλεύτριας της Μονάδας κας Χαριτωμένης Οικονόμου συντόνισαν τη διαδραστική συζήτηση με θέμα την «Οπιοφοβία».
Οι παρευρισκόμενοι είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν και να κατανοήσουν καλύτερα το θέμα του πόνου και των φαρμάκων -κυρίως των οπιοειδών- που χρησιμοποιούνται προς αντιμετώπισή του, θέτοντας προς συζήτηση το ερώτημα εάν αυτά μπορούν να προκαλέσουν εθισμό.
Ο πόνος –που μπορεί να χαρακτηρισθεί ως οξύς, χρόνιος, νευροπαθητικός, ξαφνικός ή ολικός- είναι μια δυσάρεστη φυσική αίσθηση που προκαλεί δυσφορία και οφείλεται συνήθως σε πίεση, ερεθισμό ή καταστροφή των ιστών του σώματος. Η αίσθηση του πόνου γίνεται αντιληπτή διαφορετικά από κάθε άνθρωπο και πρέπει να αντιμετωπίζεται σύμφωνα με αυτό που λέει ότι βιώνει. Γι’ αυτό πρέπει να πιστεύουμε πάντα τον ασθενή όταν λέει ότι πονά.
Το 50% των ασθενών με καρκίνο οποιουδήποτε σταδίου θα βιώσει κάποιο πόνο, ενώ όταν η νόσος βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο το ποσοστό αυτό αυξάνεται στο 70%. Εκτός από τα φυσικά, σωματικά αίτια που προκαλούν τον πόνο, καταστάσεις όπως το άγχος, η κατάθλιψη, η κόπωση, οι πιέσεις της καθημερινότητας μπορούν επίσης να προκαλέσουν «ψυχικό» πόνο ή να επιδεινώσουν τον πόνο από σωματικά αίτια.
Ο πόνος σχεδόν πάντα, μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη σωστή θεραπευτική αγωγή, την καλή επικοινωνία ιατρού-ασθενή, τη συνεπή εφαρμογή των οδηγιών του θεράποντος ιατρού από τον ασθενή και τη συνεχή επαναξιολόγησή του. Το πρώτο βήμα για την αντιμετώπισή του είναι η αναλυτική περιγραφή του ώστε να εκτιμηθεί σωστά από τον θεράποντα ιατρό και να σχεδιαστεί η καταλληλότερη θεραπεία. Η αντιμετώπιση του πόνου γίνεται με φάρμακα, με μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις ή με το συνδυασμό τους.
Η φαρμακευτική αντιμετώπιση του πόνου γίνεται με χρήση μη οπιοειδών αναλγητικών (όπως η παρακεταμόλη, τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη κ.α.) και ήπιων ή ισχυρών οπιοειδών αναλγητικών (όπως η μορφίνη, η κωδεΐνη, η φαιντανύλη, η μεθοδόνη κ.α.). Επίσης, υπάρχουν φάρμακα τα οποία χαρακτηρίζονται ως επικουρικά τα οποία χορηγούνται σε συνδυασμό με τα κυρίως αναλγητικά και μειώνουν τον πόνο, αν και η πρωταρχική ένδειξη χορήγησής τους είναι άλλη. Τέτοια φάρμακα μπορεί να είναι τα αντικαταθλιπτικά, τα μυοχαλαρωτικά, τα αντιισταμινικά, τα αγχολυτικά κ.α.
Η μη φαρμακευτικά αντιμετώπιση του πόνου μπορεί να περιλαμβάνει δραστηριότητες όπως η δημιουργική απασχόληση (ζωγραφική, μελέτη, κατασκευές, μουσική), η σωματική άσκηση, η πνευματική και ψυχολογική υποστήριξη.
Η καθημερινή επαφή με ασθενείς που πάσχουν από καρκίνο έχει κάνει σαφές στη διεπιστημονική ομάδα της «ΓΑΛΙΛΑΙΑΣ» ότι υπάρχουν πολλοί μύθοι γύρω από τα αναλγητικά φάρμακα και μάλιστα τα οπιοειδή, μύθοι που επιβεβαιώθηκε ότι υπάρχουν στη συζήτηση με τους συμμετέχοντες στο Αρχονταρίκι.
Ο πιο διαδεδομένος μύθος και μια φοβία που δρα αρνητικά στη σωστή χρήση αναλγητικών –κυρίως οπιοειδών- φαρμάκων στην Ελλάδα και κατά συνέπεια στον έλεγχο του πόνου είναι η «Οπιοφοβία». Η «Οπιοφοβία» αναφέρεται στο φόβο ότι οι ασθενείς μπορεί να εθιστούν στα αναλγητικά φάρμακα, κάτι που είναι απίθανο να συμβεί καθώς τα φάρμακα που χορηγούνται για την αντιμετώπιση του πραγματικού οργανικού πόνου δεν εθίζουν αντίθετα βοηθούν στον έλεγχό του. Εθισμός μπορεί να προκύψει όταν τα φάρμακα δε χρησιμοποιηθούν σωστά. Η διακοπή τους γίνεται όταν κρίνει ο γιατρός ότι δε χρειάζονται πλέον και δίνει οδηγίες για τη σταδιακή μείωση της δόσης έως ότου διακοπούν πλήρως.
Είναι σημαντικό ο άνθρωπος που βιώνει πόνο να κατανοήσει ότι πρέπει να λαμβάνει τα αναλγητικά φάρμακα συστηματικά σύμφωνα με τις συστάσεις του γιατρού και όχι περιστασιακά μόνο όταν πονάει γιατί έτσι μπορεί να ελεγχθεί ο πόνος καλύτερα. Επίσης πρέπει να αναφέρει οποιονδήποτε μη ελεγχόμενο πόνο με τα αναλγητικά που χρησιμοποιεί, για να ρυθμίζεται ανάλογα η δόση των φαρμάκων.
Εντέλει ο μεγαλύτερος μύθος που καταρρίφθηκε στη συζήτηση είναι ότι “ο άνθρωπος που νοσεί είναι καταδικασμένος να πονάει”!
Το ραντεβού στο Αρχονταρίκι της «ΓΑΛΙΛΑΙΑΣ» ανανεώθηκε για 25 Σεπτεμβρίου 2016.
ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙΑ
