Μύθοι και Αλήθειες

Αλήθεια: Η Ανακουφιστική Φροντίδα υποστηρίζει τον ασθενή και την οικογένεια από τη διάγνωση μιας απειλητικής  για τη ζωή ασθένειας (όπως ο καρκίνος), στη διάρκεια της θεραπείας παράλληλα με όποια «επιθετική» θεραπευτική μέθοδο ακολουθεί ο ασθενής και έχει ως στόχο την ίαση, την αποκατάσταση ή ενδεχομένως την υποτροπή και την πορεία προς το τέλος της ζωής. Επιπλέον υποστηρίζει την οικογένεια στην περίοδο του πένθους.

Ας σημειωθεί ότι η παραπομπή σε υπηρεσίες Ανακουφιστικής Φροντίδας δε σημαίνει ότι ο γιατρός έχει χάσει της ελπίδες του για την ίαση του ασθενούς.

Η Ανακουφιστική Φροντίδα απευθύνεται επίσης και στους χρόνια πάσχοντες.

Αλήθεια: Η Ανακουφιστική Φροντίδα απευθύνεται σε όλους τους χρονίως πάσχοντες με απειλητική για τη ζωή τους νόσο που αντιμετωπίζουν πολλά και σύνθετα προβλήματα τα οποία απαιτούν διεπιστημονική ομάδα για την αξιολόγηση και τη διαχείρισή τους. Εκτός από ογκολογικούς ασθενείς  φροντίζονται και ασθενείς με εκφυλιστικά νευρολογικά νοσήματα, όπως το ALS, ασθενείς με καρδιο-αναπνευστική ανεπάρκεια, νεφρολογικές παθήσεις, AIDS κ.λπ., αλλά ακόμα και ανθρώπους σε βαθύ γήρας. Προσπαθούμε, ώστε σύντομα και στην Ελλάδα να μπορέσουν να υποστηρίζονται περισσότερες ασθένειες.

Αλήθεια:  Η Ανακουφιστική Φροντίδα παρέχεται από Διεπιστημονική Ομάδα που αποτελείται τουλάχιστον από γιατρούς, νοσηλευτές και κοινωνικούς λειτουργούς. Επιπλέον στην ομάδα μπορεί να συμπεριληφθούν ψυχολόγος, ιερέας, φυσιοθεραπευτής, εργοθεραπευτής, κλινικός φαρμακοποιός, εθελοντές και άλλοι θεραπευτές.

Η φροντίδα μπορεί να παρέχεται σε ειδικά τμήματα στα νοσοκομεία ή από ενδο-νοσοκομειακή ομάδα που επισκέπτεται ασθενείς όλων των κλινικών. Το πιο σύνηθες, όμως, είναι οι επισκέψεις στους ασθενείς να γίνονται στο σπίτι τους από ομάδες Κατ’ οίκον Φροντίδας. Επιπλέον, η κοινοτική φροντίδα μπορεί να περιλαμβάνει Ημερήσια Απασχόληση, αξιολόγηση σε εξωτερικά ιατρεία-γραφείο (Ημερήσια φροντίδα) και νοσηλεία σε Ξενώνα Ανακουφιστικής Φροντίδας (Hospice).

Αλήθεια: Η Ανακουφιστική Φροντίδα ΔΕΝ ταυτίζεται με τις διαδικασίες αυτές που έχουν ως σκοπό την επιτάχυνση και τη διευκόλυνση του θανάτου. Στοχεύει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και υποστηρίζει την αποφυγή μάταιων θεραπειών που ταλαιπωρούν τον ασθενή, επιμηκύνουν άσκοπα τη φυσιολογική διαδικασία του θανάτου και καλλιεργούν μη ρεαλιστικές ελπίδες ίασης στο ασθενή και το περιβάλλον του.

Ο άνθρωπος που πάσχει χωρίς να έχει ελπίδα ίασης όταν υποφέρει, όταν αισθάνεται να γίνεται βάρος στους οικείους του που τον φροντίζουν, όταν νοιώθει ότι χάνει την αξιοπρέπειά του είναι πιθανό να σκεφτεί ότι θέλει να βγει από τη δυσμενή αυτή κατάσταση με κάθε τρόπο και κόστος.

Μια Ομάδα Ανακουφιστικής Φροντίδας μπορεί να βοηθήσει τον βαριά πάσχοντα να βελτιώσει την καθημερινότητά του αντιμετωπίζοντας τα σωματικά, ψυχολογικά και πρακτικά προβλήματα, να τον ενισχύσει να θεραπεύσει τυχόν πληγωμένες σχέσεις με τους οικείους του, να υποστηρίξει τους φροντιστές του, να τον κάνει να νοιώσει αγαπώμενος, επιθυμητός και σημαντικός εμφυσώντας του ξανά την αγάπη για τη ζωή, ώστε να ζήσει κάθε στιγμή της στο μέγιστο αντί να επιθυμεί την ευθανασία ή την υποβοηθούμενη αυτοκτονία.

Αλήθεια: Η Ανακουφιστική Φροντίδα προσπαθεί να βοηθήσει τον ασθενή και τους φροντιστές του να ζήσουν περισσότερο και καλύτερα την κάθε μέρα. Τους εξασφαλίζει τις συνθήκες, ώστε να επιτυγχάνουν τους μικρότερους ή μεγαλύτερους στόχους τους, παρά τις δυσκολίες που δημιουργεί η νόσος και οι θεραπείες. Έτσι, η Ανακουφιστική Φροντίδα δεν αφορά μόνο στην ανακούφιση του πόνου και άλλων δύσκολων συμπτωμάτων, όπως η δύσπνοια, ο έμετος, η ανησυχία, η διέγερση και η κόπωση. Υποστηρίζει επιπλέον τον ασθενή και την οικογένεια στη διαχείριση ψυχολογικών και κοινωνικών προβλημάτων, πνευματικών ανησυχιών, πρακτικών θεμάτων και καθημερινών δυσκολιών.

Αλήθεια: Μεγάλο ποσοστό των ογκολογικών ασθενών εμφανίζει πόνο ως σύμπτωμα της νόσου. Όμως, ο πόνος δεν είναι αναπόφευκτος και με την κατάλληλη αγωγή μπορεί να αντιμετωπιστεί. Στην Ανακουφιστική Φροντίδα χρησιμοποιούνται οπιοειδή αναλγητικά, όπως η μορφίνη και άλλα φάρμακα σε συγκεκριμένες δόσεις και συνδυασμούς που συνήθως επιτυγχάνουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Επιπλέον, μέσω της ολιστικής προσέγγισης από λειτουργούς υγείας διαφόρων ειδικοτήτων και το εξατομικευμένο πλάνο φροντίδας είναι δυνατό να μετριαστεί όχι μόνο ο σωματικός αλλά και ο ολικός πόνος που επηρεάζεται από τα συναισθήματά του ασθενούς, τα πνευματικά του πιστεύω, τις κοινωνικές του δραστηριότητες.

Αλήθεια: Οι δόσεις των οπιοειδών αναλγητικών χρειάζεται συχνά να αυξάνονται, γιατί η νόσος εξελίσσεται και ο πόνος μεγαλώνει ή ενδεχομένως δημιουργείται ανοχή από την παρατεταμένη χρήση τους. Αυτό δεν αποτελεί εθισμό, γιατί το φάρμακο δεσμεύεται από τους υποδοχείς του πόνου και επιδρά μόνο στον έλεγχο του πόνου, ενώ δεν επηρεάζει τον ψυχισμό, όπως συμβαίνει, όταν χρησιμοποιούνται οι ουσίες αυτές απουσία πόνου.

Αλήθεια: Τα οπιοειδή αναλγητικά χρησιμοποιούνται σε οποιαδήποτε φάση της ασθένειας και ρυθμίζονται ανάλογα με την ένταση του πόνου, ώστε να αντιμετωπίσουν αυτόν και όχι το στάδιο της νόσου.

Αλήθεια: Όταν η γενική κατάσταση των ασθενών επιβαρύνεται, το αίσθημα της πείνας και της δίψας αμβλύνονται και ο οργανισμός προετοιμάζεται για τη φυσιολογική διαδικασία του θανάτου. Οι ασθενείς που σταματούν να σιτίζονται πεθαίνουν από τη νόσο τους και όχι από ασιτία ή αφυδάτωση. Στο στάδιο αυτό ικανοποιούμε μόνο τις ανάγκες των ασθενών για φαγητό και νερό και δεν επιβάλλουμε τη λήψη τροφής και νερού που πιθανό είναι να τους δημιουργήσει δυσκολίες αντί να τους ανακουφίσει. Σημαντικό είναι σε αυτή την περίπτωση να φροντίζουμε το στόμα των ασθενών να είναι καθαρό, υγρό και να μην αποτελεί πηγή ενόχλησης γι’ αυτούς.

Αλήθεια: Η Ανακουφιστική Φροντίδα αφορά όλες τις ηλικίες, συμπεριλαμβανομένων των νεογνών, παιδιών και εφήβων. Αν και οι βασικές αρχές που διέπουν τη φιλοσοφία της Ανακουφιστικής Φροντίδας είναι κοινές για τα παιδιά και τους ενήλικες, οι εφαρμογές τους διαφέρουν πολύ. Στην Ελλάδα παιδιατρική Ανακουφιστική Φροντίδα προσφέρει η «Μέριμνα», μια αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία για τη φροντίδα παιδιών και οικογενειών στην αρρώστια και το θάνατο, μέσω της «Υπηρεσίας Παιδιατρικής Ανακουφιστικής Φροντίδας στο Σπίτι».